Kiedy myślimy o problemach ze wzrokiem, zwykle przychodzi nam do głowy krótkowzroczność, dalekowzroczność albo astygmatyzm. Ale istnieje jeszcze inne schorzenie, które często pojawia się po 50. roku życia i może prowadzić do poważnej utraty wzroku. To AMD, czyli zwyrodnienie plamki związane z wiekiem.
Brzmi groźnie? Bo niestety takie właśnie jest. Ale im wcześniej poznamy objawy i sposoby zapobiegania, tym większa szansa, że zachowamy dobre widzenie na długie lata.
To zdjęcie może obrazować sposób widzenia osoby zmagającej się z AMD. Charakterystycznym objawem jest ciemna lub zamazana plama w centrum pola widzenia, która utrudnia czytanie, rozpoznawanie twarzy czy wykonywanie codziennych czynności, mimo że obwodowe widzenie często pozostaje zachowane
Czym właściwie jest AMD?
To choroba oczu, w której uszkodzeniu ulega plamka- mały obszar w centrum siatkówki, o którym już pisałam przy opisywaniu budowy gałki ocznej. To właśnie plamka odpowiada za ostre, centralne widzenie, czyli takie, które pozwala nam czytać, rozpoznawać twarze, prowadzić samochód czy oglądać telewizję.
Kiedy plamka zaczyna chorować, widzenie centralne staje się zamazane, zniekształcone albo w jego centrum pojawia się ciemna plama. Co ważne, widzenie boczne (peryferyjne) zwykle pozostaje zachowane- dlatego AMD nie powoduje całkowitej ślepoty, ale znacząco obniża komfort życia.
Kto jest najbardziej narażony?
AMD to choroba związana głównie z wiekiem, ale istnieje kilka czynników ryzyka:
-
wiek powyżej 50 lat,
-
palenie papierosów,
-
nadciśnienie i choroby sercowo-naczyniowe,
-
niezdrowa dieta uboga w warzywa i antyoksydanty,
-
obciążenie rodzinne (geny),
-
nadmierna ekspozycja na promieniowanie UV.
Rodzaje AMD
Postać sucha (najczęstsza)
-
Odpowiada za ok. 80-90% przypadków.
-
Rozwija się powoli, przez lata.
-
Dochodzi do odkładania się złogów (tzw. druzów) pod siatkówką i stopniowego zanikania komórek światłoczułych.
Jak leczyć?
-
Brak leków, które zatrzymałyby chorobę, ale dieta bogata w antyoksydanty (wit. C, E, luteina, cynk, kwasy omega-3) może wspierać siatkówkę.
Postać mokra (rzadsza, ale groźniejsza)
-
Występuje u 10-20% chorych.
-
Może prowadzić do szybkiej i poważnej utraty widzenia.
-
Powstają nieprawidłowe naczynia krwionośne, które przeciekają i niszczą plamkę.
Jak leczyć?
- Leczenie polega na podawaniu zastrzyków do oka z lekami anty-VEGF, które hamują rozwój nieprawidłowych naczyń krwionośnych.
Objawy- kiedy powinna zapalić się lampka ostrzegawcza?
-
zamazane lub rozmyte widzenie w centrum obrazu,
-
trudności w czytaniu drobnego tekstu,
-
problem z rozpoznawaniem twarzy,
-
prosty tekst (np. linie w zeszycie) zaczyna wyglądać na pofalowany,
-
pojawienie się ciemnej plamy w centrum widzenia.
📌 Praktyczna wskazówka:
W domu możesz wykonać prosty test Amslera. Wystarczy spojrzeć na specjalną kratkę (dostępna w internecie do wydrukowania). Jeśli linie wydają się falowane, krzywe albo brakuje ich fragmentu- to sygnał, by jak najszybciej udać się do okulisty
Jak dbać o oczy, żeby zmniejszyć ryzyko AMD?
-
Rzuć palenie- palacze mają kilkukrotnie większe ryzyko rozwoju AMD.
-
Chroń oczy przed UV- okulary przeciwsłoneczne z filtrem UV to nie moda, ale zdrowie.
-
Dbaj o dietę- zielone warzywa liściaste (szpinak, jarmuż), ryby morskie, orzechy, jagody – to pokarmy, które kochają Twoje oczy.
-
Regularnie badaj wzrok- po 40. roku życia warto przynajmniej raz w roku odwiedzać okulistę.
-
Kontroluj choroby przewlekłe- ciśnienie, cukrzyca i cholesterol mają ogromne znaczenie dla zdrowia oczu.
AMD- zwyrodnienie plamki związane z wiekiem- to jedna z najczęstszych przyczyn utraty wzroku u osób starszych. Nie można jej w pełni wyleczyć, ale można ją wcześnie wykryć i spowolnić. Kluczem jest profilaktyka: zdrowa dieta, ochrona przed UV, niepalenie papierosów i regularne badania okulistyczne.
Dbając o oczy już dziś, możesz uchronić się przed problemami z widzeniem w przyszłości.
Do zobaczenia,
Natalia!
Dodaj komentarz
Komentarze